Vanaf dit jaar is elke vrachtwagen verplicht uitgerust met een SmartTacho2. De nieuwe tachograaf legt via GPS automatisch je locatie vast en hij weet in welk land je rijdt. Controlerende instellingen, zoals de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de Duitse BALM, kunnen jouw tachograaf op afstand uitlezen. Dat doen ze met Dedicated Short Range Communication (DSRC). Dat is ontwikkeld voor het ondersteunen van intelligente transportsystemen. Het wordt al toegepast bij tolheffing.
Geen persoonsgegevens
Elke moderne tachograaf maakt eens per minuut een klein bestandje aan, dat een minuut lang uitgezonden wordt. Na die minuut wordt dat bestandje overschreven door een nieuw bestandje, dat ook weer een minuut wordt uitgezonden. Het bestandje wordt gecodeerd en kan alleen met een controlekaart van de ILT worden ontsleuteld. De gegevens worden na drie uur automatisch vernietigd.
In het bestandje zitten vijfentwintig gegevens. Zoals het kenteken van het voertuig, de datum waarop de tachograaf is gekeurd, stroomonderbrekingen, maar ook of je out of scope rijdt. „We mogen geen persoonsgegevens inzien die door de lucht gaan, omdat die kunnen worden opgevangen”, zegt Jeffrey Geesdorp, senior inspecteur bij de ILT.
„Het doel van de nieuwe techniek is om gericht controles te kunnen uitvoeren, dus om meer te kunnen vissen daar waar de vis zit:, vertelt Jeffrey. Het draait om een voorselectie van voertuigen. „Wat een inspecteur niet leuk vindt, tenminste wat ik niet leuk vind, is om alleen maar clean-checks te doen”, legt hij uit. Een clean-check is als een inspecteur geen overtreding kan vaststellen en de chauffeur dus zonder boete kan doorrijden. „Daar heb ik niets aan, en het kost tijd die ook de chauffeur liever niet kwijt is. Met DRSC kunnen we ons focussen op de overtreders.”
De ILT ziet op afstand alleen de rijtijden tot tien dagen terug. Rusttijden en de uren waarop de tachograaf op ‘werken’ staat, maar niet op ‘rijden’, blijven onzichtbaar. „Wij mogen niet zien wat iemand in zijn rust doet of hoelang zijn rust duurt, omdat zoiets privé is”, vertelt Jeffrey. Toch kan uit rijtijden worden afgeleid of er te weinig is gerust.
Niet automatisch bekeurd
Als je tachograaf tijdens het rijden wordt uitgelezen kun je op basis daarvan nog geen bekeuring krijgen. Als de inspecteur ziet dat er wat mis is, haalt hij je van de weg om je tachograaf uit te lezen. Het is dus niet zo dat als je ongemerkt onderweg uitgelezen bent, je dan later ineens een bekeuring op de mat vindt.
Technisch gezien kan het signaal zo’n dertig meter ver komen. In de praktijk moet de ontvanger van de ILT echter op nog geen vijftien meter afstand zijn om het te kunnen ontvangen.
Op dit moment heeft de ILT zeven sets die het signaal kunnen opvangen. Dat kan vanaf verschillende plekken, een viaduct, in de berm of in een portaal boven de weg. Het meest praktisch is achter de achterruit van een voertuig.
Geen heksenjacht
Sinds maart van dit jaar controleert de ILT of je de verplichte SmartTacho2 in je cabine hebt. „We beginnen geen heksenjacht en we gaan er niet speciaal op controleren, maar nemen het mee in onze dagelijkse controles”, waarschuwt Jeffrey. Dat betekent dat er naar wordt gekeken als een chauffeur langs de kant wordt gezet. Als je de verkeerde tachograaf hebt, is de boete € 2.200,-.
Voor vrachtwagens met een SmartTacho1 geldt een uitzondering, deze moeten uiterlijk 18 augustus 2025 een SmartTacho2 hebben. Vrachtwagens die voor 21 augustus 2023 op kenteken zijn gezet en niet de landsgrenzen passeren, hoeven niet te worden voorzien van een SmartTacho2. Alle vrachtwagens die op of na 21 augustus 2023 op kenteken zijn gezet moeten worden voorzien van een SmartTacho2. Zie ook de website van de Rijksoverheid: Wat is een digitale tachograaf en voor welke voertuigen is deze tachograaf verplicht?
Wie is Jeffrey Geesdorp?
Jeffrey Geesdorp is senior inspecteur bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Hij houdt zich sinds 2012 bezig met het Arbeidstijdenbesluit Vervoer, waar de tachograaf onder valt. Jeffrey overlegt op Europees niveau met collega’s en andere betrokkenen over de digitale tachograaf. Hoewel hij nooit chauffeur is geweest, heeft hij wel zijn rijbewijzen. „Ik heb in dienst gelest met een DAF 1600, met zo’n wit stuur en zonder stuurbekrachtiging. Dat je zowat moest gaan staan om de bocht om te gaan”, vertelt hij niet zonder weemoed.
Door: Marc van Rossem du Chattel
